Sprzęgło hydrauliczne często kojarzy nam się z hydrauliką domową, jednak to stosowane we współczesnych samochodach ma niewiele z nią wspólnego. Sprzęgło hydrauliczne w samochodzie to nic innego jak klasyczne sprzęgło cierne, którego układ sterowania jest hydrauliczny. W starszych pojazdach stosowano linkę sprzęgła, którą z czasem zastąpiono bardziej wydajnym sterowaniem hydraulicznym. W tym artykule przeanalizujemy jak jest zbudowane, jak działa oraz jakie są wady i zalety sprzęgła z układem hydraulicznym.
Co to jest sprzęgło hydrauliczne?
Sprzęgło samochodowe jest urządzeniem służącym do łączenia i rozłączania napędu silnika do napędu koła. W pojazdach z manualną skrzynią biegów, przy wciśnięciu pedału sprzęgła, tarcza sprzęgła odsuwa się od koła zamachowego, a tym samym silnik jest rozłączany od skrzyni biegów, co pozwala zmienić bieg lub zatrzymać pojazd bez wyłączania silnika.
Sprzęgło hydrauliczne działa na właśnie takiej zasadzie, ale zamiast mechanizmu linkowego, wykorzystuje płyn hydrauliczny do przeniesienia siły nacisku z pedału sprzęgła do tarczy dociskowej.
Budowa sprzęgła o sterowaniu hydraulicznym
W klasycznej konstrukcji, sterowanie hydrauliczne jest prostym układem umieszczonym poza skrzynią biegów. Pompa sprzęgła umieszczona przy pedale za pośrednictwem przewodów przesuwa płyn hydrauliczny oddziałujący na siłownik, który z kolei naciska na dźwignię zwaną łapą sprzęgła, a ta na łożysko sprzęgła.
Z czasem pojawiło się nowe rozwiązanie łączące w jednym elemencie siłownik hydrauliczny z łożyskiem oporowym. Jest to wysprzęglik centralny i jest on lżejszy, bardziej kompaktowy oraz odporny na czynniki zewnętrzne.
Dlaczego sterowanie hydrauliczne jest lepsze od linki sprzęgła?
Linka sprzęgła, choć prosta w działaniu i tania w wymianie, jest przestarzałym i zawodnym systemem, którego nie stosuje się już w nowych autach. Przemawia za tym kilka powodów.
Po pierwsze, linka wymaga regulacji, gdyż w miarę użytkowania może się rozciągać.
Po drugie, bez dawania żadnych oznak zużycia, linka może niespodziewanie pęknąć, co oznacza bak możliwości zmiany biegu i tym samym unieruchomienie samochodu w miejscu awarii.
Po trzecie, wraz z postępem technologicznym, poprowadzenie linki w coraz ciaśniejszej komorze silnika stało się bardzo utrudnione. Wyginanie jej w kilku miejscach prowadzi do zwiększenia tarcia i zużycia do niedopuszczalnych wartości, zwiększa awaryjność i zmniejsza komfort użytkowania. Dlatego właśnie konieczne było zastąpienie linki sprzęgła układem hydraulicznym.
Zasada działania sprzęgła hydraulicznego
Działanie sprzęgła samochodowego ciernego z układem hydraulicznym jest bardzo proste. Gdy wciskamy pedał sprzęgła, płyn hydrauliczny w układzie jest ściskany przez tłok w pompce i przesuwany dalej w układ. Przez sztywny przewód płynie do siłownika hydraulicznego, lub inaczej wysprzęglika.
W wypadku układu półhydraulicznego, wysprzęglik naciska na dźwignię, ta na sprężynę talerzową, która z kolei odsuwa tarczę sprzęgła od koła zamachowego, tym samym rozłączając silnik od skrzyni biegów. Tego rodzaju układ nazywany jest półhydraulicznym, gdyż jest w nim obecna dźwignia – mechaniczny element sterowania. Wysprzęglik znajduje się wtedy w okolicy sprzęgła.
Z kolei w układach w pełni hydraulicznych, wysprzęglik umieszcza się centralnie i integruje z łożyskiem wyciskowym. Znajdziemy go wtedy w obudowie sprzęgła centralnie na wałku sprzęgłowym i sprężynie talerzowej. Mechanizm centralnego wysprzęglania (CSC) upraszcza cały układ, ułatwia jego instalację i jest mniej awaryjny ze względu na mniejszą ilość części w porównaniu z klasycznym rozwiązaniem.
Sprawdź czy w Twoim samochodzie jest wysprzęglik centralny:
Jak działa sprzęgło cierne?
A zatem, napęd z pedału sprzęgła na łożysko oporowe może być przenoszony mechanicznie (za pomocą linki sprzęgła) lub hydraulicznie (poprzez pompę sprzęgła i wysprzęglik). Co się dzieje później?
Nacisk wywierany na sprężynę talerzową powoduje odsunięcie tarczy sprzęgła i koło zamachowe przytwierdzone do wału korbowego silnika nie przekazuje już napędu na skrzynię biegów. Możliwa jest zmiana biegów. Aby jeszcze lepiej zrozumieć jak działają sprzęgła cierne, obejrzyj poniższy krótki film:
Zalety i wady hydraulicznego układu wysprzęglania
W porównaniu z linką sprzęgła, wysprzęglik hydrauliczny jest mniej awaryjny i nie wymaga regulacji. Jazda z nim jest bardziej komfortowa i płynna. Nie trzeba też się obawiać nagłego zerwania linki sprzęgła, która praktycznie uniemożliwia jazdę samochodem. Dodatkowo, sterowanie hydrauliczne poradzi sobie również z większymi mocami silników, gdzie docisk sprzęgła musi w parze mieć większą moc i gdzie linka sprzęgła mogłaby sobie nie poradzić.
Z kolei do wad hydraulicznego układu sterowania sprzęgłem z pewnością zaliczać się będzie koszt wymiany w wypadku awarii, gdzie bardziej skomplikowana budowa niesie ze sobą też większą cenę za element i wymianę u mechanika.
Ponadto, należy brać pod uwagę, że w niektórych wypadkach w celu uproszczenia konstrukcji hydrauliczny układ wysprzęglania może być zintegrowany z układem hamulcowym samochodu. Ponieważ oba układy pracują w takim przypadku na jednym płynie, wyciek płynu z jednego układu prowadzi również do awarii drugiego. Może to oznaczać, że przy wycieku płynu z układu wysprzęglania pojazd utraci możliwość skutecznego hamowania.
Kiedy należy wymienić układ hydraulicznego wysprzęglania?
W wypadku starszych rozwiązań, gdzie siłownik sprzęgła umieszczony jest poza skrzynią biegów, poszczególne elementy można wymieniać osobno gdy zaobserwuje się pierwsze objawy zużycia. Do najczęstszych sygnałów należą wycieki czy też wpadanie i nieodbijanie pedału sprzęgła. Awaria wysprzęglika centralnego (CSC – Concentric Slave Cylinder) może mieć poważniejsze konsekwencje – zolejenie tarcz sprzęgła czy brak możliwości wysprzęglenia.
Ponieważ wysprzęglik centralny jest zintegrowany z samą konstrukcją sprzęgła i jego wymiana wymaga demontażu skrzyni biegów, w większości wypadków warto wymienić go zapobiegawczo przy wymianie zużytego sprzęgła i koła dwumasowego – nawet jeśli nadal zdaje się być sprawny. Po pierwsze, jego wytrzymałość jest ograniczona, a żywotność zbliżona do żywotności sprzęgła – więc jeśli sprzęgło jest już do wymiany, to i wysprzęglik wkrótce będzie jej potrzebować. Po drugie, wymieniając wszystkie elementy jednocześnie zaoszczędzimy na robociźnie i załatwimy wszystko przy jednym demontażu skrzyni biegów. Ponadto, zakup w wysprzęglika z sprzęgłem w komplecie jest zwykle bardziej opłacalny i gwarantuje poprawne dopasowanie podzespołów względem siebie.
Czytaj również:
Uszkodzony docisk sprzęgła – objawy
Ile czasu trwa wymiana sprzęgła?
Sprzęgło hydrokinetyczne – budowa i działanie
Uszczelniacz wału korbowego silnika – czy wymieniać ze sprzęgłem?
Jak działa koło zamachowe dwumasowe?
Zobacz najpopularniejsze części układu sprzęgła hydraulicznego dostępne w naszym sklepie
Siłownik hydrauliczny – VW Passat B5:
Wysprzęglik centralny – Astra G:
Zapraszamy do zapoznania się z całą ofertą w naszym sklepie internetowym.
Podaj swoje dane i numer VIN pojazdu a przygotujemy dla Ciebie spersonalizowaną ofertę.
[contact-form-7 id="174" title="Bez tytułu"]
Twoje dane będę administrowane przez właściciela Sprzegla24, Marcina Zachwieję. Więcej informacji nt. ochrony i przetwarzania danych osobowych znajduje się w polityce prywatności
Może zainteresują Cię również inne tematy:
Jazda na półsprzęgle – czym grozi?
Jazda na półsprzęgle polega na umiejętnym korzystaniu ze sprzęgła, które nie jest w pełni załączone. W wielu sytuacjach, takich jak ruch miejski w godzinach szczytu czy podjeżdżanie pod górkę, umiejętność ta może okazać się niezwykle przydatna. Dzięki niej...
Gdzie jest sprzęgło w samochodzie?
Sprzęgło to jeden z najważniejszych elementów układu napędowego samochodu. Jego poprawne działanie pozwala na płynne zmiany biegów oraz na uruchomienie silnika. W artykule tym omówimy, gdzie dokładnie znajduje się pedał sprzęgła, gdzie znajduje się samo...
Uszkodzony docisk sprzęgła – objawy
Z pewnością wiesz, że sprzęgło to element budowy układu napędowego, dzięki któremu możliwa jest swobodna zmiana przełożenia bez nadwyrężania skrzyni biegów i silnika. Jednym z kluczowych elementów sprzęgła jest docisk. W tym artykule omówimy jak jest zbudowany,...