Historia rozwoju motoryzacji wiąże się również z rozwojem poszczególnych podzespołów samochodu. Sprzęgła przeszły wiele zmian, mających na celu poprawę niezawodności, parametrów przenoszenia mocy, czy momentu obrotowego, ale nie mniej ważna jest poprawa komfortu użytkowania. Samochody z wymagających automobili „dla wybranych”, do obsługi których niezbędna była duża wprawa, a często również spora siła fizyczna zmieniły się w obecne samochody, które są ciche, wygodne i bardzo łatwe w prowadzeniu.
Duża zasługa w tym układów sterowania sprzęgłem, które stały się dużo bardziej przyjazne użytkownikowi. Dzięki zastosowaniu układów hydraulicznych i wysprzęglików centralnych, sam pedał sprzęgła działa dużo lżej. Oprócz tego, dzięki systemom sprzęgieł samonastawnych, zakres pracy pedału sprzęgła nie zmienia się przez cały okres użytkowania sprzęgła.
Co jednak w przypadku, gdy nagle sprzęgło zaczyna chodzić dużo ciężej? Niestety, najczęściej jest to zwiastun mniej, lub bardziej poważnej awarii.
Oto najczęściej występujące przyczyny ciężkiej pracy pedału sprzęgła:
- zatarcie linki sprzęgła (w samochodach ze sterowaniem na linkę)
- awaria wysprzęglika centralnego, lub siłownika poza skrzynią biegów,
- awaria pompy sprzęgła,
- awaria docisku sprzęgła,
- zapowietrzenie układu hydraulicznego,
- zatarcie łapy sprzęgła, łożyska oporowego lub tulei prowadzącej.
Jak widać, powody zmienionej pracy pedału sprzęgła mogą być różne, w zależności od tego, jakie rozwiązanie sterowania sprzęgłem zastosowane jest w naszym samochodzie.
Poniższy film ukazuje podstawy działania sprzęgła (po angielsku)
Starsze auta miały sprzęgło sterowane linką – tam często dochodzi do zatarcia takiej linki w pancerzu, bądź innego jej mechanicznego uszkodzenia – naprawa w takim wypadku będzie dosyć prosta, ponieważ wystarczy wymienić linkę.
Zdiagnozowanie i naprawienie uszkodzenia może być znacznie trudniejsze, gdy w aucie zastosowane jest hydrauliczne sterowanie sprzęgłem.
W takim przypadku potencjalnych winowajców jest znacznie więcej – zacząć można nawet od zużytego płynu hydraulicznego, który utracił swoje właściwości. Oprócz tego, sprawdzenia wymaga pompa sprzęgła i wysprzęglik. Trzeba pamiętać, że jeżeli auto wyposażone jest w wysprzęglik centralny (CSC), to jego sprawdzenie lub wymiana, wymaga zdjęcia skrzyni biegów, co jest kosztowne. Dlatego tak istotne jest, aby przy każdej wymianie sprzęgła, profilaktycznie wymieniać również ten element.
W obu przypadkach, przy klasycznym rozwiązaniu, jak i hydraulicznym, niestety możliwe jest również, że ciężko pracujący pedał sprzęgła spowodowany jest poważniejszą awarią – uszkodzeniem docisku sprzęgła.
Sprężyna docisku sprzęgła, w trakcie użytkowania (a więc na przestrzeni nawet 300 000 km) musi wykonać olbrzymią ilość sprężeń i rozprężeń. Niestety, jak każdy element metalowy, ulega zmęczeniu materiału. W wyniku tego, taka sprężyna traci swoje właściwości. Co więcej, może dojść do umocnienia odkształceniowego – ma to miejsce, gdy metal w wielokrotnie zginanym miejscu staje się twardszy, ale też bardziej kruchy. Sprężyna traci swoją elastyczność i w konsekwencji, pedał sprzęgła chodzi ciężko.
Ciężkie działanie pedału sprzęgła często wiąże się z jego skrzypieniem – wtedy w pierwszej kolejności trzeba sprawdzić układ hydrauliczny lub linkę sprzęgła.
Sprzęgło szarpie przy ruszaniu
Kolejnym z objawów awarii sprzęgła może być szarpanie przy ruszaniu. Nawet jeżeli ze sprzęgłem obchodzimy się delikatnie i umiejętnie, to nie da się uniknąć „skoków” zanim samochód nabierze prędkości. Z pewnością, jest to objaw, który wskazuje na konieczność udania się do mechanika. Niestety również w tym przypadku, nie da się z pewnością i jednoznacznie wskazać, jaki jest powód takiego zachowania auta. Powód może nawet nie być związany ze sprzęgłem – możliwe, że takie objawy powoduje niepoprawna praca silnika, bądź awaria innego elementu przeniesienia napędu – wału napędowego, półosi, czy skrzyni biegów. Jeżeli wykluczone są inne elementy i diagnoza pada na sprzęgło, to najczęściej powodem szarpania może być uszkodzenie tłumików drgań – albo umieszczonych w tarczy sprzęgła, albo w kole dwumasowym.
W nowszych konstrukcjach, za redukowanie drgań i wstrząsów, zamiast tarczy sprzęgła odpowiada koło dwumasowe – tam przeniesione są tłumiki drgań, choć zdarzają się też samochody, które posiadają tłumiki zarówno w kole zamachowym, jak i na tarczy sprzęgła.
Elementy te ulegają naturalnemu zużyciu. Gdy tracą swoje właściwości, może dojść do szarpania.
Nowe sprzęgło szarpie przy ruszaniu
Gdy sprzęgło szarpie przy ruszaniu po wymianie na nowy zestaw, może to oznaczać, że wymieniony został sam zestaw sprzęgła, a wyeksploatowane koło dwumasowe zostało w aucie. W samochodach wyposażonych w koło dwumasowe, zalecane jest wymienianie go za każdym razem przy wymianie sprzęgła. Pozwala to zaoszczędzić w przyszłości, poza tym tylko wymiana całego zestawu zapewnia odpowiednie działanie i współpracę wszystkich elementów.
Wymiana samego koła dwumasowego lub samego sprzęgła jest niezalecana. Eksperci i mechanicy z bogatym doświadczeniem odradzają takie postępowanie.
Innym powodem, dlaczego zupełnie nowy zestaw sprzęgła może szarpać przy ruszaniu, może być błąd popełniony przy montażu. Szczególnie dotyczy to zestawów sprzęgła samonastawnych – do montażu takiego sprzęgła trzeba użyć specjalnego przyrządu. Montaż bez takiego narzędzia, „na oko” może powodować problemy.
Przy nieprofesjonalnym podejściu do montażu, może dojść do uszkodzenia samoregulacji docisku sprzęgła, co spowoduje, że jest on niezdatny do użytku.
Drgania pedału sprzęgła – diesel lub benzyna
Pojawiające się w trakcie użytkowania samochodu drgania pedału sprzęgła wyczuwalne, po położeniu na nim nogi to często niestety objaw poważnej awarii. Warto dowiedzieć się, czy nasze auto wyposażone jest w koło zamachowe dwumasowe. Trzeba pamiętać że obecnie zarówno samochody z silnikami benzynowymi, jak i diesla bardzo często mają ten rodzaj koła zamachowego. Jeżeli nasz samochód ma „dwumasę” i pojawia się drżenie pedału sprzęgła, bardzo możliwe, że koło zamachowe jest już mocno zużyte i nie niweluje w odpowiednim stopniu drgań i wibracji.
Drgania te przenoszone są na pedał sprzęgła. Bardzo możliwe, że niedługo potem pojawi się szereg innych objawów zużycia sprzęgła. Zdarzają się jednak samochody, w których nawet po zamontowaniu nowego koła dwumasowego i gdy inne czynniki nie powodują drgań, występują wibracje pedału sprzęgła. Czasem w takim przypadku trzeba to uznać za „cechę typu”, czyli specyficzne dla danego auta zachowanie.
Jeżeli samochód wyposażony jest w koło zamachowe sztywne, możliwe że tłumiki drgań na tarczy sprzęgła są już zużyte i powodują wibracje pedału.
W każdym z takich wypadków, należy udać się do mechanika – każdy samochód to nieco inna, specyficzna konstrukcja i nie zawsze da się „uniwersalnie” zdiagnozować jakąś usterkę.
Podaj swoje dane i numer VIN pojazdu a przygotujemy dla Ciebie spersonalizowaną ofertę.
Twoje dane będę administrowane przez właściciela Sprzegla24, Marcina Zachwieję. Więcej informacji nt. ochrony i przetwarzania danych osobowych znajduje się w polityce prywatności
Nasze najpopularniejsze produkty:
Przeczytaj inne nasze wpisy na blogu
Jazda na półsprzęgle – czym grozi?
Jazda na półsprzęgle polega na umiejętnym korzystaniu ze sprzęgła, które nie jest w pełni załączone. W wielu sytuacjach, takich jak ruch miejski w godzinach szczytu czy podjeżdżanie pod górkę, umiejętność ta może okazać się niezwykle przydatna. Dzięki niej...
Jak działa sprzęgło hydrauliczne?
Sprzęgło hydrauliczne często kojarzy nam się z hydrauliką domową, jednak to stosowane we współczesnych samochodach ma niewiele z nią wspólnego. Sprzęgło hydrauliczne w samochodzie to nic innego jak klasyczne sprzęgło cierne, którego układ sterowania jest...
Gdzie jest sprzęgło w samochodzie?
Sprzęgło to jeden z najważniejszych elementów układu napędowego samochodu. Jego poprawne działanie pozwala na płynne zmiany biegów oraz na uruchomienie silnika. W artykule tym omówimy, gdzie dokładnie znajduje się pedał sprzęgła, gdzie znajduje się samo...