Wbrew pozorom, na drodze jesteśmy zmuszeni do wykonywania naprawdę wielu czynności. Niektóre z nich bywają trudne, szczególnie dla początkującego kierowcy. Jedną z nich jest umiejętne łączenie bezpiecznego i płynnego sterowania pojazdem i silnikiem. Często musimy zatrzymać auto, ale nie zależy nam na zatrzymaniu silnika, albo jego zatrzymanie jest wręcz niepożądane.
Przykładowo, dojeżdżając do skrzyżowania z drogą główną zwalniamy, ale za chwilę pojawi się okazja do dalszej jazdy. Silnik nie może nam zgasnąć, bo nie będziemy w stanie płynnie kontynuować podróży. Jeśli auto nam zgaśnie i znów będziemy je odpalać, to stracimy czas i okazja na wydostanie się z drogi podporządkowanej przeminie. Zadaniem kierowcy jest w odpowiednim momencie użyć sprzęgła. Rozłącza ono silnik i skrzynię biegów. W rezultacie zatrzymanie pojazdu nie wpływa na prędkość obrotową silnika.
Jak używać sprzęgła przy hamowaniu?
Zatem jak używać sprzęgła przy hamowaniu auta? Sprzęgło przy hamowaniu musi być wciśnięte w odpowiednim momencie. Nie ma się co spieszyć z jego użyciem, schodzący z obrotów silnik dodatkowo wyhamowuje pojazd.
Kiedy poczujemy jednak, że zbliżamy się do momentu zaduszenia silnika, to należy wcisnąć sprzęgło. Po wysprzęgleniu, zależnie od sytuacji, całkowicie się zatrzymujemy, albo wrzucamy niższy bieg. Wyczucie odpowiedniego momentu wymaga pewnej praktyki w eksploatacji pojazdów silnikowych z manualną skrzynią biegów. Przeciętny kierowca uczy się tego najpóźniej podczas kursu prawa jazdy.
Czy podczas hamowania awaryjnego wciskamy sprzęgło?
Powyższy akapit powinien stanowić odpowiedź na pytanie „czy podczas hamowania wciskamy sprzęgło?” Przy czym odnosi się on do normalnej, codziennej jazdy samochodem. Na drodze zdarzają się jednak niekiedy sytuacje, które wymagają od nas instynktownego użycia hamulca. W samochodach wyposażonych w system zapobiegający blokowaniu się kół (ABS) wciskamy pedał do podłogi. W starszych autach, bez ABS, hamujemy pulsacyjnie, czyli co jakiś czas delikatnie zwalniamy hamulec, by nie doprowadzić do utraty przyczepności. Auto w poślizgu potrzebuje bowiem znacznie więcej metrów do zatrzymania się. Umiejętne hamowanie pulsacyjne wymaga dużego doświadczenia i stałej praktyki w jeździe autem bez ABS. Z kolei w samochodach z ABS w żadnym razie nie hamujemy pulsacyjnie! W ten sposób wyłącznie wydłużymy odcinek konieczny do zatrzymania pojazdu. Dobry kierowca wie, czy w jego pojeździe znajduje się (sprawny) system zapobiegający blokowaniu się kół.
Instrukcja hamowania awaryjnego koncentruje się na używaniu pedału hamulca, ale należy hamować ze sprzęgłem czy bez? W czasie hamowania awaryjnego priorytetem musi być dla nas zatrzymanie pojazdu, nawet za cenę zaduszenia silnika. Nie znaczy to jednak, że bezwarunkowo auto musi nam zgasnąć. Zatem kiedy wciskać sprzęgło przy hamowaniu? „W drugim tempie” możemy wcisnąć lewy pedał. Nie ma się co spieszyć, obciążenie w postaci silnika dodatkowo wyhamowuje pojazd. Należy jednak jeszcze raz podkreślić, że podczas hamowania awaryjnego najważniejsze jest naciśnięcie hamulca do samej podłogi.
W sprawdzaniu predyspozycji do hamowania awaryjnego lubują się instruktorzy jazdy. Można dostrzec, że przygotowują się do przetestowania naszego refleksu przez spojrzenie w lusterka i sprawdzenie swojego pasa bezpieczeństwa. Gdyby tego nie zrobili, to naraziliby na poobijanie i siebie, i samochód.
Jeśli nie czujemy się za kierownicą jeszcze zbyt pewnie i mamy wątpliwości, czy poradzimy sobie z hamowaniem awaryjnym, to powinniśmy przećwiczyć ten manewr. Bezwzględnie musimy to zrobić na nieuczęszczanej drodze. Przed hamowaniem trzeba spojrzeć w lusterka, jeśli bowiem jedzie za nami inny pojazd, to jego kierowca bez wątpienia będzie zaskoczony ostrym hamowaniem na pustej drodze i prawdopodobnie dojdzie do stłuczki. Lepiej nie ryzykować też nauki awaryjnego hamowania na śliskiej nawierzchni. Może się ona zakończyć utratą przyczepności i stłuczką, zwłaszcza w aucie bez systemu zapobiegającego blokowaniu się kół.
Hamowanie ze sprzęgłem – dlaczego to zły pomysł?
Bardzo złym nawykiem jest poprzedzanie wciskania hamulca wciskaniem sprzęgła, czyli hamowanie ze sprzęgłem. W ten sposób stwarzamy większe zagrożenie na drodze. Fizyki nie oszukamy, żaden samochód nie zatrzymuje się w miejscu. Droga hamowania to składowa trzech czynników – reakcji kierowcy, reakcji pojazdu i przejechanego z klockami zaciśniętymi na tarczach odcinka wymaganego do całkowitego zatrzymania pojazdu. Użycie sprzęgła wydłuża reakcję kierowcy. Załóżmy, że wciśnięcie lewego pedału potrwa sekundę. O tę sekundę później zaczniemy hamowanie. Wydaje się to niewiele, jednak samochód w tym czasie przejedzie określoną odległość i nasza droga hamowania znacząco wzrośnie. Jej wydłużenie będzie zależeć od prędkości jazdy:
- 50 km/h (dopuszczalna prędkość w terenie zabudowanym) – około 14 m;
- 90 km/h (dopuszczalna prędkość w terenie niezabudowanym) – około 25 m;
- 120 km/h (dopuszczalna prędkość na dwupasmowej drodze ekspresowej) – około 33,5 m;
- 140 km/h (dopuszczalna prędkość na autostradzie) – około 39 m.
Nie trzeba nikogo przekonywać, że kilkanaście, a zwłaszcza kilkadziesiąt metrów to na drodze bardzo dużo. Często taka odległość może decydować o zderzeniu z innym pojazdem lub potrąceniu pieszego.
Jak używać sprzęgła – o tym też pamiętaj!
Prawidłowe użycie sprzęgła podczas hamowania to kwestia bezpieczeństwa i płynnego uczestnictwa w ruchu drogowym. Na tym jednak nie kończy się poradnik „jak używać sprzęgła”. Poza bezpieczeństwem i płynną jazdą w grę wchodzi także unikanie sytuacji, które mogłyby doprowadzić do uszkodzeń sprzęgła. Ważne jest, by pamiętać o kilku zasadach:
- nie trzymamy nogi na sprzęgle, jeśli go w danym momencie nie używamy,
- podczas zmiany biegów dociskamy pedał sprzęgła do samej podłogi,
- nie puszczamy pedału sprzęgła ani zbyt szybko, ani też zbyt wolno,
- nie ruszamy z piskiem opon,
- nie dodajemy zbyt dużego gazu na tzw. „półsprzęgle”,
- nie jeździmy z nadmiernym ładunkiem,
- unikamy gwałtownego przyspieszania, zwłaszcza z dużym ładunkiem.
Skutecznie hamowanie to jeden z kluczowych elementów techniki jazdy. Warto więc zadbać o jego odpowiednie opanowanie, co przełoży się na większe bezpieczeństwo Twoje i innych użytkowników dróg.
Czytaj także:
Spalone sprzęgło – przyczyny i objawy
Sprzęgło nie odbija – czy to normalne
Podaj swoje dane i numer VIN pojazdu a przygotujemy dla Ciebie spersonalizowaną ofertę.
Twoje dane będę administrowane przez właściciela Sprzegla24, Marcina Zachwieję. Więcej informacji nt. ochrony i przetwarzania danych osobowych znajduje się w polityce prywatności
Przeczytaj inne nasze wpisy na blogu
Jazda na półsprzęgle – czym grozi?
Jazda na półsprzęgle polega na umiejętnym korzystaniu ze sprzęgła, które nie jest w pełni załączone. W wielu sytuacjach, takich jak ruch miejski w godzinach szczytu czy podjeżdżanie pod górkę, umiejętność ta może okazać się niezwykle przydatna. Dzięki niej...
Jak działa sprzęgło hydrauliczne?
Sprzęgło hydrauliczne często kojarzy nam się z hydrauliką domową, jednak to stosowane we współczesnych samochodach ma niewiele z nią wspólnego. Sprzęgło hydrauliczne w samochodzie to nic innego jak klasyczne sprzęgło cierne, którego układ sterowania jest...
Gdzie jest sprzęgło w samochodzie?
Sprzęgło to jeden z najważniejszych elementów układu napędowego samochodu. Jego poprawne działanie pozwala na płynne zmiany biegów oraz na uruchomienie silnika. W artykule tym omówimy, gdzie dokładnie znajduje się pedał sprzęgła, gdzie znajduje się samo...