(22) 258 44 43 info@sprzegla24.pl
Sprawdź cenę części

Sprzęgło to element, który ma zastosowanie w każdym podzespole samochodu wymagającym sterowalnego połączenia elementu napędzającego i napędzanego. Pozwala w zależności od potrzeb przekazywać moment obrotowy lub rozłączać to połączenie. Sprzęgła stosuje się w układzie klimatyzacji, układzie napędowym (między silnikiem a skrzynią biegów, a także w mechanizmach różnicowych) oraz w pewnych przypadkach przy wentylatorze chłodnicy. Budowa sprzęgła uzależniona jest od typu zastosowanego sprzęgła. W poniższym artykule skupimy się na sprzęgłach występujących w napędzie auta.

Nasz sklep posiada bardzo szeroką ofertę sprzęgieł do układu napędowego pojazdu. Sprzęgła są obecne w samochodach od początku rozwoju motoryzacji. Pierwsze sprzęgło konstrukcyjnie podobne do znanych obecnie układów tarczowych zostało opracowane już ponad 100 lat temu, w roku 1903. Z czasem zastąpiło ono sprzęgło stożkowe, które było pierwszym mechanizmem stosowanym przy zmianie biegów. Sprzęgło tarczowe aż do chwili obecnej jest stosowane bardzo powszechnie i ma największy udział w rynku. Od początku sprzęgło tarczowe występuje w różnych konfiguracjach różniących się budową, założeniami i różnymi szczegółami działania.

Sprzęgła cierne tarczowe mają zdecydowanie największy udział w rynku, jednak warto zauważyć, że istnieją również inne rozwiązania. Obecnie najczęściej stosowane są:

  • Sprzęgła cierne
  • Sprzęgła hydrokinetyczne
Budowa sprzęgła

Dwutarczowe sprzęgło cierne suche do Toyoty (konwersja z dwumasy na sztywne koło zamachowe)

Sprzęgła cierne tarczowe występują w połączeniu z manualnymi skrzyniami biegów. Mają zastosowanie również w przypadku skrzyń zautomatyzowanych. Takie rozwiązanie upowszechnia się na rynku coraz mocniej. Pierwsze takie rozwiązania w autach BMW, koncernu CitroenPeugeot, czy Fiat powstały już na początku XXI wieku. Takie półautomatyczne skrzynie składały się z tradycyjnej skrzyni manualnej i układu automatycznego obsługującego zmianę biegów i uruchamianie sprzęgła. Z czasem pomysł ten mocno się rozwinął. Powstały skrzynie dwusprzęgłowe, jak najbardziej znane DSG/S-Tronic stosowane przez koncern Volkswagena. Obecnie na rynku popularne są wszystkie trzy rodzaje przekładni opartych na skrzyni manualnej – zwykłe skrzynie ręczne, półautomatyczne i dwusprzęgłowe. Wszędzie tam zastosowanie ma sprzęgło cierne tarczowe. W przekładniach typu 2CT (dwusprzęgłowych), również to podstawowe połączenie cierne ma zastosowanie – jednak są to tak naprawdę dwa sprzęgła zamknięte w jednej obudowie.

Sprzęgło hydrokinetyczne

Tradycyjne skrzynie biegów automatyczne, zwane również hydraulicznymi wykorzystują sprzęgła hydrokinetyczne. Ten element nazywany jest również konwerterem momentu obrotowego. Działa on na zupełnie innej zasadzie niż sprzęgło cierne. Energia z elementu napędzającego do napędzanego przekazywana jest za pomocą oleju. Nie występuje tam bezpośrednie połączenie silnika i skrzyni biegów.

Budowa sprzęgła hydraulicznego:

  • Wirnika pompy,
  • Wirnika turbiny,
  • Kierownicy przepływu cieczy,
  • Obudowy,
  • Tarczy sprzęgła lock-up (nie zawsze, coraz częściej w nowszych konstrukcjach).

 

Sprzęgła hydrokinetyczne cechują się pewną stratą przekazywanej energii. Wynika to z faktu, że do prawidłowego funkcjonowania konieczna jest pewna różnica prędkości współpracujących elementów – pompy i turbiny. Wirnik turbiny zawsze porusza się szybciej niż wirnik pompy. Gdyby prędkości obu tych elementów się wyrównały, olej wewnątrz przekładni przestałby się poruszać, a energia przestałaby być przekazywana. W nowoczesnych skrzyniach automatycznych występuje element, który w pewnym stopniu eliminuje te straty. Jest to niewielkie i proste sprzęgło tarczowe, zwane w tym przypadku „lock-up”. To sprzęgiełko blokuje konwerter podczas jazdy ze stałą prędkością, gdy niepotrzebne jest rozłączanie napędu. Eliminuje to straty w układzie napędowym.

Sprzęgło hydrokinetyczne - konwerter momentu obrotowego

Sprzęgło hydrauliczne – konwerter momentu obrotowego w przekroju

Sprzęgło hydrokinetyczne, zwane również hydraulicznym, jak każde rozwiązanie ma swoje wady i zalety. Oto najważniejsze z nich:

Zalety:

  • Bardzo wysoki komfort jazdy, doskonałe tłumienie drgań generowanych przez silnik,
  • Możliwość bezpiecznego przeniesienia ogromnej mocy i momentu obrotowego,
  • Brak konieczności użycia koła dwumasowego i dodatkowych tłumików drgań,
  • Wysoka wytrzymałość,

Wady:

  • Wysoki koszt wymiany
  • Nieduże, ale pewne straty energii – a w związku z tym nieco większe spalanie, niż w samochodach z manualną skrzynią biegów

Na filmie widać objawy zużycia sprzęgła hydrokinetycznego – duże poślizgi sprzęgła

Sprzęgło wiskotyczne

Sprzęgło wiskotyczne w pewnym stopniu przypomina w budowie i działaniu przekładnię hydrokinetyczną. Tam również wykorzystywany jest płyn – w tym przypadku o wysokiej lepkości. Zaletą sprzęgła wiskotycznego jest możliwość bardzo szerokiej regulacji jego spięcia – od kompletnego braku przenoszenia do niemal pełnego, sztywnego spięcia sprzęgła. Ten typ połączenia wykorzystywany jest przy wentylatorze chłodnicy niektórych aut oraz często w układzie napędowym aut z napędem 4×4. Nie jest ono nigdy stosowane jako połączenie silnika i skrzyni biegów.

Sprzęgło cierne

Najpopularniejsze obecnie sprzęgło, czyli cierne tarczowe składa się z:

Są to trzy podstawowe elementy współpracujące przy przenoszeniu momentu obrotowego. Jak wygląda budowa sprzęgła ciernego? Siła z wału korbowego jest przenoszona za pomocą powierzchni ciernej tarczy sprzęgła i trafia do skrzyni biegów przez wałek sprzęgłowy. Gdy konieczne jest rozłączenie napędu, łożysko oporowe naciska na docisk sprzęgła. Pod tym naciskiem odsuwa się on od tarczy i wałek skrzyni biegów może poruszać się z inną prędkością niż koło zamachowe silnika. Konieczne jest to choćby przy zatrzymaniu auta z włączonym silnikiem, czy zmianie biegów.

Sprzęgła cierne, tarczowe rozróżnić można pod względem ilości współpracujących tarcz:

Innym kryterium może być obecność kąpieli olejowej:

  • Sprzęgła mokre
  • Sprzęgła suche

Zdecydowanie najczęściej używanym rozwiązaniem jest sprzęgło suche, jednotarczowe. Taki mechanizm wystarcza w zdecydowanej większości zastosowań, czy to w autach osobowych, ciężarowych, sportowych, czy maszynach roboczych. Parowane jest najczęściej z mechaniczną – manualną skrzynią biegów.

Sprzęgła wielotarczowe

Sprzęgła wielotarczowe wykorzystywane są najczęściej w autach bardzo mocnych, o potężnym momencie obrotowym, który musi zostać w sposób płynny przeniesiony do skrzyni biegów. Często sprzęgła sportowe wykorzystują konstrukcje wielotarczowe. Posiadamy w ofercie sprzęgła wyczynowe, które składają się z dwóch – trzech „przekładek”, czyli kolejnych tarcz sprzęgła. Pozwala to na zwiększenie powierzchni ciernej i ogólnej wytrzymałości podzespołu. Przykładem, gdzie sprzęgło wielotarczowe jest wykorzystywane w cywilnym samochodzie jest Toyota i silnik 2.0D o mocy 126 km oraz 2.2D z mocą 177km. W tych autach koło dwumasowe da się zastąpić zestawem modyfikacyjnym na koło sztywne firmy Aisin. Japońscy inżynierowie z tej korporacji, która ściśle współpracuje z Toyotą założyli, że silniki te generują zbyt duży moment obrotowy, aby przeniesienie go oprzeć na jednej tarczy sprzęgła. Jest to sprzęgło dwutarczowe. Podobnie jest w przypadku aut ciężarowych i autobusów. Stosuje się tam sprzęgła wielotarczowe ze skrzynią manualną lub zrobotyzowaną dla bezpiecznego i pewnego przeniesienia ogromnego momentu obrotowego.

Podaj swoje dane i numer VIN pojazdu a przygotujemy dla Ciebie spersonalizowaną ofertę.

    Akceptuję politykę prywatności serwisu Sprzegla24.pl

    Wyrażam zgodę na jednorazowe przesłanie oferty na wskazany adres e-mail

    Twoje dane będę administrowane przez właściciela Sprzegla24, Marcina Zachwieję. Więcej informacji nt. ochrony i przetwarzania danych osobowych znajduje się w polityce prywatności

    Zdecydowana większość sprzęgieł w obecnych autach to sprzęgła suche. Wyjątkiem mogą być wspomniane wcześniej skrzynie biegów dwusprzęgłowe. W niektórych przypadkach, zespół sprzęgieł pracuje tam w kąpieli olejowej. Pozwala to na znacznie lepsze chłodzenie podzespołu i przedłuża jego żywotność. Oprócz aut z DSG, mokre sprzęgła występują obecnie głównie w motocyklach. Sprzęgła mokre są trudniejsze w serwisowaniu i droższe, jednak pozwalają na przeniesienie większych mocy i cechują się wyższą wytrzymałością.

    Uwaga! Sprzęgła do skrzyń 2 CT (2 Clutch Transmission) lub inaczej DSG nie są sprzęgłami dwutarczowymi. Tak naprawdę, z technicznego punktu widzenia, są to dwa sprzęgła jednotarczowe zamknięte w jednej obudowie.

                Do sprzęgieł mokrych można zaliczyć przekładnie hydrokinetyczną, jednak nie jest to sprzęgło cierne. Wykorzystuje zupełnie inne zjawiska fizyczne, nie działa na zasadzie tarcia.

    Przeczytaj inne nasze wpisy na blogu

    Jazda na półsprzęgle – czym grozi?

    Jazda na półsprzęgle – czym grozi?

      Jazda na półsprzęgle polega na umiejętnym korzystaniu ze sprzęgła, które nie jest w pełni załączone. W wielu sytuacjach, takich jak ruch miejski w godzinach szczytu czy podjeżdżanie pod górkę, umiejętność ta może okazać się niezwykle przydatna. Dzięki niej...

    Jak działa sprzęgło hydrauliczne?

    Jak działa sprzęgło hydrauliczne?

      Sprzęgło hydrauliczne często kojarzy nam się z hydrauliką domową, jednak to stosowane we współczesnych samochodach ma niewiele z nią wspólnego. Sprzęgło hydrauliczne w samochodzie to nic innego jak klasyczne sprzęgło cierne, którego układ sterowania jest...

    Gdzie jest sprzęgło w samochodzie?

    Gdzie jest sprzęgło w samochodzie?

      Sprzęgło to jeden z najważniejszych elementów układu napędowego samochodu. Jego poprawne działanie pozwala na płynne zmiany biegów oraz na uruchomienie silnika. W artykule tym omówimy, gdzie dokładnie znajduje się pedał sprzęgła, gdzie znajduje się samo...

    4.99/5 (218 ocen)